برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی گردد
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود می باشد)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن می باشد هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود اما در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل می باشد)
1-9- ابزار گرداوری اطلاعات.. 7
1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 7
1-11- تعریف واژه ها و اصطلاخات تخصصی.. 8
2-6- تکنولوژی و مزیت رقابتی.. 16
2-7-2- انواع شیوه های اکتساب تکنولوژی.. 24
2-7-3- مدلهای اکتساب تکنولوژی.. 30
2-8- مروری بر تحقیقات گذشته. 41
2-8-1- جایگاه اکتساب تکنولوژی در مطالعات صورت پذیرفته. 41
2-8-2- سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته. 42
2-8-3- معیارهای تاثیرگذار بر شیوه های اکتساب تکنولوژی.. 53
3-3- ابزار و روش گرد آوری اطلاعات.. 65
3-4- روایی ابزار اندازه گیری.. 66
3-7-1- تفاوت روش تحلیل شبکه و تحلیل سلسله مراتبی.. 71
3-7-2- مراحل روش تحلیل شبکه. 72
3-7-2-1- ساخت مدل و پیکربندی مساله. 72
3-7-2-2-تشکیل ماتریس مقایسه زوجی و محاسبه بردار های وزن.. 72
3-7-2-3-تشکیل سوپر ماتریس…. 73
3-7-2-4محاسبه توزیع ماندار سوپر ماتریس وزن دار شده 74
3-7-2-5- نرمال کردن وزنهای بدست آمده با در نظر گرفتن هر خوشه. 74
4-2- گروه بندی عوامل تاثیر گذار در استراتژی اکتساب تکنولوژی.. 76
4-2-1- عوامل شناسایی شده برای قابلیت سازمان.. 77
4-2-2- عوامل شناسایی شده برای استراتژی سازمان.. 77
4-2-3- عوامل شناسایی شده برای برای تکنولوژی.. 78
4-2-4- عوامل شناسایی شده برای عوامل محیطی.. 78
4-3- تاثیر گروه های اصلی اثر گذار بر همدیگر. 79
4-4- شناسایی ارتباط عوامل در درون هریک از گروهها 83
4-4-1- ارتباط بین عوامل مربوط به قابلیت سازمان.. 83
4-4-2- ارتباط بین عوامل مربوط به استراتژی سازمان.. 84
4-4-3- ارتباط بین عوامل مربوط به تکنولوژی سازمان.. 85
4-4-4- ارتباط بین عوامل مربوط به محیط.. 86
جدول4-8 ارتباط عوامل مربوط به محیط.. 86
4-6- روش ANP برای اولویت بندی استراتژیهای اکتساب.. 88
4-6-1- اولویت بندی تاثیر هر یک از گروهها بر روی هدف.. 88
4-6-2- اولویت بندی معیارها در درون هر کدام از گروهها 89
4-6-4- توزیع ماندار سوپر ماتریس…. 97
4-6-5- وزن نرمال شده استراتژیهای اکتساب تکنولوژی.. 101
5-2- تجزیهوتحلیل سوالات پژوهش.. 103
5-3- یافتهها و نتایج پژوهش.. 105
5-4-1- پیشنهادهایی برای صنعت پتروشیمی ایران.. 107
5-4-2- پیشنهادهای برای تحقیقات آتی.. 107
چکیده
با در نظر داشتن سرعت جهانی شدن و رقابت تنگاتنگ در عرصه جهانی، تکنولوژیهای برتر به عنوان مزیت رقابتی برای حضور در بازار های جهانی مطرح شدهاند. اگر سازمانها میخواهند از تغییرات تکنولوژیکی عقب نمانند، میبایستی قادر باشند تا تکنولوژیهای مورد نیاز خود را کسب و از تکنولوژیهای خود بهره برداری کنند. در تنظیم استراتژی تکنولوژی یکی از بحرانیترین مراحل این می باشد که چگونه تکنولوژی مورد نیاز را کسب کنیم. اکتساب تکنولوژی این مورد را در نظر میگیرد که آیا تکنولوژی را از طریق توسعه داخلی، همکاری با دیگر شرکتها و موسسات و یا خرید تکنولوژی بدست آوریم.
این پژوهش با هدف اولویت بندی استراتژی های اکتساب تکنولوژی انجام گرفت که اجزای کلیدی موثر بر سبک اکتساب تکنولوژی شناسایی گردید سپس این عوامل در چهار گروه عوامل محیطی ، تکنولوژی سازمان، استراتژی وعوامل مربوط به قابلیت سازمان گروه بندی گردید. ارتباط درون هر یک از گروه ها با بهره گیری از ماتریس مقایسات زوجی بدست آمد و ارتباط بین گروه ها با تکنیک DEMATEL فازی حاصل گردید و نهایتا با بهره گیری از روش ANP استراتژی های اکتساب تکنولوژی اولویت بندی گردید.
در بین استراتژی های اکتساب تکنولوژی خرید در اولویت اول، همکاری در اولویت دوم و ساخت در اولویت سوم قرار گرفت. در بین دوازده عامل محیطی، عوامل سیاسی و قانونی و اجرای تحریمهای اقتصادی با 1/27 درصد بیشترین تاثیر، در میان نه عامل مربوط به قابلیت سازمان، معیار آشنایی شرکت با وضعیت بازار 6/26 درصد دارای بیشترین تاثیر، عوامل مربوط به استراتژی سازمان شامل پنج عامل بود که در بین این پنج عامل، معیار تناسب با استراتژی کسب و کار با 3/51 درصد در رتبه اول و در بین عوامل مربوط به تکنولوژی، هزینه های پژوهش و توسعه با 4/21 درصد در اولویت اوّل تاثیر گذاری بر استراتژی اکتساب تکنولوژی قرار دارد.
واژگان کلیدی: مدیریت تکنولوژی، استراتژی، اکتساب تکنولوژی، DEMATEL فازی، ANP
1-1- مقدمه
در سراسر تاریخ بشر، تکنولوژی تاثیری عمیق بر توسعه بشر و بر پیشرفت تمدن داشته می باشد. علی رغم این حقیقت که تکنولوژی بزرگترین و فراگیرترین عامل موثر بر زندگی بشر امروزی می باشد، اما هنوز هم برای بسیاری از مردم یک معماست و هنوز هم بسیاری از عوام و خواص نمیتوانند تعریف دقیقی از آن ارائه بدهند. پس بهتر می باشد بحث را با ارائه تعریفی روشن از تکنولوژی آغاز کنیم . (خلیل،1386)
تکنولوژی را میتوان تمام دانش، کالاها، فرایندها،ابزارها، روشها و سیستمهایی تعریف نمود که در جهت خلق و ساخت کالاها و ارائه خدمات به کار گرفته می شوند. تکنولوژی عبارتست از روش انجام کارها به وسیله ما. تکنولوژی ابزاری می باشد که به وسیله آن میتوانیم به اهداف خود دست یابیم. تکنولوژی، اجرای عملی دانش می باشد، ابزاری می باشد که به کمک کوشش و کوشش آدمی میآید.(همان منبع)
با در نظر داشتن سرعت جهانی شدن و رقابت تنگاتنگ در عرصه جهانی، تکنولوژیهای برتر به عنوان مزیت رقابتی برای حضور در بازار های جهانی مطرح شدهاند. اگر سازمانها میخواهند از تغییرات تکنولوژیکی عقب نمانند، میبایستی قادر باشند تا تکنولوژیهای مورد نیاز خود را کسب و از تکنولوژیهای خود بهره برداری کنند. پس تصمیماتی در این خصوص اتخاذ می گردد بایستی در فعالیتهای طراحی استراتژی و برنامه ریزی یک سازمان مد نظر قرار گیرند. چنانچه در یک سازمان امکان دسترسی به تکنولوژی در داخل نباشد به منزله ناتوانی روی تکنولوژی کلیدی می باشد که بایستی از بیرون تامین نماید( بین،2007) .
1-2- اظهار مسئله
تدوین و اجرای موثر استراتژی تکنولوژی به عنوان عامل اصلی در مزیت رقابتی یک شرکت لحاظ می گردد. مطالعات زیادی در مورد اینکه چه گونه چشم انداز استراتژی تکنولوژی را تعریف کنیم، هست. بعضی از این مطالعات بر توسعه تکنولوژی و بعضی بر توسعه دانش تاکید دارد.(داونپورت[1] و دیگران، 2003). اما آن چیز که همه ادبیاتها در آن مشترک هستند این می باشد که استراتژی تکنولوژی فرآیندی می باشد که، از مجموعه ای گامهایی تشکیل می گردد که این گامها از تصمیمگیری استراتژیک تا اجرای استراتژیک را مورد توجه قرار میدهد. مانند آنها میتوان به اکتساب، مدیریت و اکتشاف تکنولوژی تصریح نمود(داونپورت و دیگران، 2003) ( فورد[2]، 2008 (.
در تنظیم استراتژی تکنولوژی یکی از بحرانیترین مراحل این می باشد که چگونه تکنولوژی مورد نیاز را کسب کنیم. اکتساب تکنولوژی این مورد را در نظر میگیرد که آیا تکنولوژی را از طریق توسعه داخلی، همکاری با دیگر شرکتها و موسسات و یا خرید تکنولوژی بدست آوریم(چو و یو[3]،2000(. تنوع استراتژیهای (سبکها) اکتساب تکنولوژی و پیچیدگی محیط تجارت مدرن منجر به این شده که تصمیمگیری برای آن بسیار مشکل باشد. پس نیاز مبرم به شناسایی عوامل داخلی و خارجی تاثیر گذار در شیوه اکتساب تکنولوژی احساس می گردد و همچنین تاثیر هر کدام از گروه عوامل بر گروه های دیگر نیز میتواند نهایتا تاثیر گذار بر سبک اکتساب تکنولوژی باشد و نتایج پژوهش بدون در نظر گرفتن تاثیر گروهها بریکدیگر میتواند ناقص باشد به همین دلیل تاثیر آنها بر یکدیگر نیز بایستی مورد توجه قرار گیرد.
مطالعات زیادی انجام شده می باشد که اجزای کلیدی موثر بر سبک اکتساب تکنولوژی را شناسایی می کند(کروکاوا[4]، 1997) (هوانگ و تانگ[5]، 2007). با این حال وجود شکاف بین تصمیمات نهایی و عوامل اثر گذار احساس می گردد. هر چند عوامل زیادی شناسایی شده که موثر در سبک اکتساب میباشند، اما وجود مطالعات اندک در مورد اینکه چطور یک تصمیم استراتژیک مبتنی بر مجموعه ای بزرگ از عوامل با رویکردی کمی و سیستماتیک میتوان گرفت، احساس می گردد. شمار زیادی از استراتژیهای اکتساب تکنولوژی شناسایی شده که شامل استراتژی خرید فن آوری، خرید لیسانس، ماموریت پژوهش و توسعه، ائتلاف پژوهش و توسعه، بهره گیری از کارمندان نخبه، پژوهش وتوسعه درونی و غیره میباشد که تصمیمگیری در این زمینه میتواند با بهره گیری از برنامهریزی ریاضی، تجزیهوتحلیل آماری و روشهای تصمیمگیری چند معیاره باشد.
در این پژوهش با در نظر داشتن وجود شرایط متعدد در سازمانها، شرکتهای صنعتی و خدماتی از یکسو و از سوی دیگر تنوع و تفاوت استراتژیهای اکتساب با در نظر داشتن نوع نیاز صنعت پتروشیمی ایران استراتژی مناسب انتخاب می گردد. به مقصود انتخاب استراتژی مناسب به دلیل محدودیتهای دسترسی به خبرگان از روشهای MADM بهره گیری خواهد گردید.
1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش
انتخاب استراتژی مناسب اکتساب تکنولوژی یکی از تصمیمات راهبردی مهم در خصوص تدوین استراتژی تکنولوژی می باشد. در سال های اخیر، تدوین و به کارگیری استراتژی تکنولوژی به عنوان یک محرک قوی در خصوص ایجاد و بهبود مزیت رقابتی صنایع مختلف مورد توجه قرار گرفته می باشد. با وجود مطالعات و پژوهش های صورت گرفته بر ارزیابی تکنولوژی و فرایند های اکتساب آن تحقیقات اندکی در زمینه روش مناسب اکتساب تکنولوژی در صنایع خاص صورت پذیرفته می باشد. این مساله موجب ایجاد چالشی برای تصمیم گیرندگانی که وظیفه اتخاذ تصمیماتی در خصوص چگونگی ارزیابی و تحلیل شرایط موجود و متعاقب آن اتخاذ تصمیماتی در خصوص چگونگی ارزیابی و تحلیل شرایط موجود و متعاقب آن اتخاذ تصمیمات منطقی و کارا در انتخاب شیوه مناسب اکتساب تکنولوژی با هدف بقاء و ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان باشد، شده می باشد. روش های دست یابی به تکنولوژی بایستی هم راستا با اهداف سازمان ها باشد. به سبب تنوع روش های اکتساب تکنولوژی و نیز محیط و شرایط متنوع سازمان ها و با در نظر داشتن نیاز های در حال رشد، لزوم بکارگیری مدل های ریاضی با بهره گیری از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره برای حل چنین مشکلاتی شده می باشد.
1-4- اهداف پژوهش
هدف این پژوهش کمک به محققان و پژوهش گران برای مطالعه سیستمی در زمینه استراتژی اکتساب تکنولوژی و مطالعه علت های تاثیر بیشتر یا کمتر هر یک از این عوامل در کشور های در حال توسعه در تحقیقات آتی و کوشش برای رفع موانع موجود بود.
موسسات و مدیران اجرایی نیز میتوانند در طراحی استراتژی تکنولوژی سازمان خود یافتهها های پژوهش حاضر را مورد مطالعه قرار دهند و با در نظر داشتن شاخصهای شناسایی شده در این پژوهش اقدام به اولویت بندی استراتژی اکتساب تکنولوژی در سازمان خود نمایند. اهداف دیگری که این پژوهش دنبال می نمود به تبیین زیر میباشد:
- با در نظر داشتن شرایط موجود در صنعت پتروشیمی استراتژی اکتساب تکنولوژی مناسب انتخاب گردید.
- عوامل اثر گذار در انتخاب استراتژی مناسب، تعیین گردید.
- عوامل در گروه های مختلف طبقه بندی گردید.
- اندازه شدت تاثیر هر کدام از عوامل تعیین گردید.
- چگونگی تاثیر گرو های اصلی اثر گذار بر همدیگر ا تعیین گردید
- انتخاب بهترین رویکرد اکتساب تکنولوژی با در نظر داشتن شرایط موجود در صنعت پتروشیمی برای دست یابی به این هدف با در نظر داشتن موقعیت صنعت پتروشیمی از نظر هر یک از شاخصها اقدام به انتخاب بهترین رویکرد اکتساب تکنولوژی گردید.
1-5- سوابق تحقیقات گذشته
اکتساب تکنولوژی به عنوان یک ضرورت در سازمان ها مطرح می گردد پس تحقیقات زیادی در حوزه های مختلف آن در داخل و خارج از سازمان انجام گرفته می باشد. هوانگ و تانگ در سال (2008)، تحقیقی در زمینه شناسایی فاکتور های تاثیر گذار در اکتساب تکنولوژی انجام دادند، در مطالعاتی که آلپ و همکارانش در سال (1997) انجام دادند به شناسایی فاکتور های تاثیر گذار در سبک اکتساب تکنولوژی و نفوذ تصمیم گیری برای اکتساب تکنولوژی جدید پرداختند، تسای و وانگ در سال (2008)، اقدام به مطالعه سبک اکتساب خارجی تکنولوژی و عملکرد شرکت کردند و در پژوهش دیگری که توسط تسای و همکارانش در سال (2011)، انجام گرفت، سبک اکتساب خارجی تکنولوژی و نوآوری محصول را مورد مطالعه قرار دادند.
در این فصل سوابقی مختصر از تحقیقات انجام گرفته در حوزه اکتساب تکنولوژی ذکر گردید و سوابق تفضیلی در فصل دوم ارائه خواهد گردید.
1-6- سوالات پژوهش
1-6-1- سوال اصلی
- با در نظر داشتن شرایط موجود در صنعت پتروشیمی کشور کدام یک از استراتژیهای اکتساب مناسبتر می باشد؟
1-6-2- سوالات فرعی
- عوامل اثر گذار در انتخاب استراتژی مناسب کدامند؟
- این عوامل را در چه گروههایی میتوان طبقه بندی نمود؟
- شدت تاثیر هر کدام از عوامل چقدر می باشد؟
- گروه های اصلی اثر گذار چگونه بر همدیگر اثر میگذارند؟
1-7- روش پژوهش
نوع روش پژوهش در این مطالعه از نظر هدف کاربردی میباشد زیرا به دنبال توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص می باشد و به بیانی دیگر پژوهش کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می گردد.
روش پژوهش از نظر روش توصیفی- پیمایشی میباشد.پژوهش توصیفی مجموعه ای از روشهایی می باشد که هدف آنها توصیف شرایط یا پدیده مورد مطالعه می باشد. اجرای پژوهش توصیفی میتواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیمگیری میباشد(سرمدو همکاران،1389)
1-8- روش گردآوری اطلاعات
روش گرد آوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانه ای و میدانی میباشد.
برای استخراج شاخصها و شناسایی استراتژیها از مطالعات کتابخانه ای( کتابها، مقالات، پایان نامهها و سایتهای علمی) مورد بهره گیری فرار گرفته می باشد و برای اولویت بندی و انتخاب استراتژیها از مطالعات میدانی بهره گیری می گردد.
1-9- ابزار گرداوری اطلاعات
ابزار گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه،پرسشنامه و بانکهای اطلاعاتی و علمی میباشد. که برای برای بدست آوردن اطلاعات کتابخانه ای از کتب، مقالات و سایتهای علمی بهره گیری شده و برای روش میدانی نیز از طریق تهیه پرسشنامه خبره محور و مصاحبه اقدام می گردد.
1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در این پژوهش برای تعیین عوامل با مراجعه به منابع و مقالات و سایت ها و کتب مرتبط، عوامل کلیدی و اساسی استخراج گردید و با در نظر داشتن نظر خبرگان تعدیل و گروه بندی گردید.
به مقصود شناسایی ارتباط بین گروه ها از تکنیک دیماتل فازی و برای مطالعه ارتباط بین عوامل در درون گروه ها از پرسشنامه مقایسات زوجی بهره گیری گردید. در نهایت مدل پژوهش به صورت به صورت یک شبکه از روابط داخلی و سلسله مراتبی بدست آمد. پس برای اولویت بندی استراتژی های اکتساب تکنولوژی از روش تجزیه تحلیل شبکه ANP بهره گیری گردید.
1-11- تعریف واژه ها و اصطلاخات تخصصی
استراتژی های اکتساب تکنولوژی: انتخاب شیوه اکتساب تکنولوژِ یکی از تصمیمات راهبردی مهم در خصوص تدوین استراتژی تکنولوژی می باشد در سال های اخیر، تدوین و بکارگیری استراتژی تکنولوژی به عنوان یک محرک قوی در خصوص ایجاد و بهبود مزیت رقابتی صنایع مورد توجه قرار گرفته می باشد. شیوه های متعددی برای بهره گیری از تکنولوژی ارائه شده می باشد، از آن جمله می توان به استغاده از پژوهش و توسعه داخلی، مشارکت در یک فعالیت مشترک، واگذاری کار پژوهش و توسعه به پیمان کار خارج از شرکت، کسب مجوز بهره برداری از یک تکنولوژی و خرید تکنولوژی از دیگران تصریح نمود. (Ford, 1998)
تکنیک DEMATEL: این تکنیک در اواخر 1971، اکثراً برای مطالعه مسائل بسیار پیچیده جهانی به وجود آمد. اهداف استراتژیک و عینی از مسائل جهانی، به مقصود دسترسی به راه حل مناسب، مد نظر قرار گرفت و از خبرگان علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، رهبران عقیدتی و هنرمندان برای قضاوت و نظر خواهی بهره گیری گردید( اصغرپور، 1389). در سالیان اخیر، در کشور ژاپن DEMATEL به شدت معروف شده می باشد زیرا ابزاری کاربردی و مفید برای تجسم سازی ساختارهای پیچیده میباشد که باعث به وجودآمدن روابط بین ماتریسها و گرافها می گردد.
تکنیک ANP: روش تحلیل شبکه که در سال 1996 توسط ساعتی معرفی شده می باشد، فرم کلیتر روش تحلیل سلسله مراتبی می باشد. فرآیند تحلیل شبکه، روش جامع و قدرتمندی را برای تصمیمگیری دقیق با بهره گیری از اطلاعات تجربی و یا قضاوتهای شخصی هر تصمیم گیرنده در اختیار نهاده و با فراهم کردن ساختاری برای سازمان دهی معیار های متفاوت و ارزیابی اهمیت و ارجحیت هر یک از آنها نسبت به گزینهها، فرآیند تصمیمگیری را آسان می کند(گارسیا- میلون[6] ، 2008).
قیمت :37500 تومان